Blijf niet wakker liggen van slaap-apneu

Hij zag zichzelf al eindigen tegen een viaduct. Of met een oplegger in een sloot ‘reclame’ voor zijn baas maken. Henk van den Broek (50) uit Etten-Leur heeft slaap-apneu. Hij merkte dat hij een gevaar werd voor zichzelf en voor anderen. Dus stopte hij na 32 jaar als chauffeur. Met pijn in het hart, vertelt hij.

Zoals voor zo veel chauffeurs is de vrachtwagen zijn lust en zijn leven. In militaire dienst haalt Henk zijn rijbewijzen. Zijn eerste baan vindt hij, als negentienjarige, bij Embregts Transport in Etten-Leur: distributie voor supermarkten. Na tien jaar verruilt hij Embregts voor Van Gend & Loos, dat later DHL wordt. Vanuit het distributiecentrum belevert hij 26 adressen per dag; de ene week ’s nachts, de andere week overdag. Die onregelmatigheid breekt hem uiteindelijk op.

Snurken

In 2002 krijgt hij de eerste signalen. In bed: problemen met slapen. Snurken doet hij al langer. Zegt zijn vrouw dat hij weer ligt te zagen. Henk bezoekt een slaapconsulent en dat lijkt te helpen. Maar in 2003 moet hij zich erbij neerleggen dat hij meer regelmaat nodig heeft. En dus geen nachtdiensten meer kan draaien. Zo eindigt in 2004 zijn dienstverband bij DHL.

Korte ritten

Henk gaat werken voor een uitzendbureau. Dat doet hij tot 2006, als hij een vaste baan vindt bij Timmermans. Precies het werk dat hij zoekt: korte ritten in de buurt, werk van zes uur ’s morgens tot zes uur ’s avonds. Maar zo mooi blijft het niet. Timmermans rijdt veel voor Philip Morris in Bergen op Zoom. Als de sigarettenfabriek in 2014 sluit, betekent dit voor Henk dat hij meer verre ritten krijgt. En dus vroeger moet beginnen en later thuis is. Hij sleept zich voort. Op maandag gaat het nog wel. Maar op woensdag is de pijp leeg. Henk snapt dat de planners hem gewoon indelen en denken: Ik slaap ook weleens slecht. Maar zij hebben geen idee hoe energieloos hij zich voelt.

Heftruck

Op 12 december 2015 is de maat vol. Henk stapt op zijn werkgever af. Hij stopt ermee. Wil wel op een heftruck in de loods, ook al moet hij dan een loonschaal terug. Liever dat dan jezelf te pletter rijden, vindt hij.
In het kader van de nascholing voor Code 95 heeft Henk zijn heftruckcertificaat gehaald. Zijn werkgever is niet meteen enthousiast, maar gaat uiteindelijk toch akkoord.
Henk kiest dus zelf voor ander werk. Als je met slaap-apneu tobt, zijn er therapieën die je kunt volgen, zodat je wel kunt blijven rijden [zie kader].

Inleveren

Voor Henk heeft de andere functie gevolgen voor zijn inkomen. Hij moet eigenlijk een paar honderd euro per maand inleveren. Geld dat hij hard nodig heeft. Zijn werkgever bespaart hem die ellende: hij ontvangt een aanvulling op zijn functieloon. Dat betekent wel dat hij de komende jaren geen loonsverhoging meer krijgt, maar hij gaat er ook niet op achteruit.

Beugel

Bij het aanpakken van zijn slaap-apneu heeft Henk ook hulp gevonden. Hij draagt ’s nachts een beugel, die zijn kaak naar voren drukt en voorkomt dat zijn tong naar achteren valt. Dat is in het begin erg wennen. Maar het werkt wel, tenminste als Henk op tijd naar bed gaat. Want de beugel moet warm worden om lekker te zitten. En daar gaat wel zo’n half uur overheen: tijd die hij wakker ligt en die dus van zijn slaaptijd afgaat.

Serieus

Henk hoopt dat meer mensen slaapproblemen serieus gaan nemen. Want de effecten zien ze wel, de oorzaak niet. Als je te weinig slaapt, stap je doodmoe uit je bed. Dat houd je misschien twee dagen vol, maar als het elke nacht mis is, word je chagrijnig. Ga je iedereen overal de schuld van geven. Henk heeft nog een boodschap voor planners bij transportbedrijven. Namelijk: als iemand klaagt over een slaapstoornis, besef dan dat hij dat niet zomaar doet. Zelf was Henk na 32 jaar ook liever blijven rijden. Je stopt namelijk niet omdat je het leuk vindt.

Slaap-apneu

• Slaap-apneu is een stoornis waarbij de ademhaling tijdens de slaap regelmatig stopt. Dat kan tot zestig keer per uur gebeuren en soms duren de ademstilstanden tot twee minuten.
• Als slaap-apneu bij je wordt vastgesteld, mag je geen auto of vrachtwagen besturen. Tenzij je twee maanden (auto) of drie maanden (vrachtwagen) succesvol bent behandeld.
• Vermoed je dat je slaap-apneu hebt, laat dan ruim voor het verlengen van je rijbewijs een slaaponderzoek doen en je zo nodig behandelen. Dan voorkom je problemen als je de ‘Eigen Verklaring’ gaat invullen.