Werken op grote hoogte vergt stevige basis

Beeldverhaal

Kraanmachinisten Ruud Verhagen en Ralph van Gijsel werken met een 700-tons telescoopkraan. De kraan heeft een lengte van 20,80 meter en kan 60 meter uitschuiven. Vandaag gaan de mannen in Kruiningen luchtbehandelingskasten bovenop een frietfabriek in aanbouw plaatsen. TON kijkt met ze mee.

Links: Ralph van Gijzel, 34 jaar, woont in Tilburg, werkt 17 jaar bij Van Riel als kraanmachinist

Rechts: Ruud Verhagen, 28 jaar, woont in Bladel, werkt 9 jaar bij Van Riel als kraanmachinist

M.J. van Riel uit Tilburg is een transportbedrijf in hijsen en heffen, exceptioneel transport, horizontaal en verticaal transport en industriële verhuizingen. Het bedrijf is opgericht in 1946 en heeft een grote vloot met diverse kranen. Van 205 ton/meter-autolaadkranen tot 700-tons telescoopkranen. Het werkgebied is Nederland, België en Duitsland.

 

 

07.00 uur
Bij de frietfabriek

Het is nog aardedonker als Ruud Verhagen met de telescoopkraan het modderige bouwterrein van frietfabriek Lamb Weston oprijdt. Achter hem rijdt zijn maat Ralph van Gijzel met een vrachtwagen met contragewichten. “Vanochtend zijn we om kwart over vijf begonnen”, zegt Ruud. “We hebben hier twee dagen werk.

Vandaag zit Ralph op de kraan en werk ik buiten. Morgen wisselen we. Vandaag zijn er nog drie collega’s bij ons. Zij brengen met hun vrachtwagens meer contragewichten en de JIB, de verlenger van de telescoopkraan.” Uitvoerder Ed van de Berg van Van Riel is al op het terrein aanwezig. Hij opent het hek en wijst zijn collega’s de plaats waar ze de telescoopkraan en de vrachtwagens moeten parkeren.

07.20 uur
Eerst even een bakkie

Ruud en Ralph melden zich bij de keet, waar ze een dagpas krijgen. Daarna is het tijd voor een bakkie. Chauffeur Luuk Horsten en kraanmachinist Nick Koster zijn erbij om te helpen bij de opbouw. Uitvoerder Ed legt uit wat er vandaag gedaan moet worden.

07.50 uur
Naar de hijsplek

Ralph rijdt de telescoopkraan naar de hijsplek. Ruud rijdt er met zijn auto achteraan. Ralph stapt uit om de juiste afstand van de kraan tot het gebouw te meten. “Het opstellen is het belangrijkste onderdeel van ons werk. Het gaat om de juiste plek”, legt Ed uit. Na wat aanwijzingen staat de telescoopkraan op zijn plaats. Tijd om te gaan opbouwen.

08.00 uur
Stempelpoten vastzetten

Ruud bedient de stempelkast. Langzaam schuiven de linker- en daarna de rechterstempelpoten uit. Behendig maakt Ruud de stempelvoeten vast en kijkt daarna op de display aan de zijkant van de kraan of hij waterpas staat. Ondertussen staat Ralph op de kraan om de valbeveiliging vast te maken. Als een geolied team werken de mannen samen.

08.30 uur
Ballastplaten takelen

Ralph zit in de kleine cabine van de kraan. Ruud geeft hem aanwijzingen via de portofoon. Ralph draait de cabine naar de achterkant, tegelijkertijd schuift de kraan een stuk uit. Ruud staat op de vrachtwagen van collega Luuk en maakt ballastplaten vast aan het hijsblok. Met de half uitgeschoven kraan takelt Ralph de ballastplaten op.

Ruud geeft aanwijzingen en langzaam laat Ralph de ballastplaten zakken bij de stempelvoet. Elke stempelvoet komt op zo’n plaat te staan. “De platen verdelen het gewicht over een groter oppervlakte. Zo komt de kraan stevig te staan en zakken de stempelvoeten niet weg in de modder”, legt Ruud uit.

08.50 uur
Contragewichten plaatsen

De vrachtwagen van Nick komt achteruit aangereden met op zijn trailer gele contra­­­­gewichten. Op de vrachtwagen van Ruud staat de gele basisplaat van 40 ton. Elk ander blok weegt 10 ton. De contragewichten worden op de voorkant van de telescoopkraan geplaatst. Als legoblokken vallen ze in elkaar. Het is precisiewerk. Ruud staat op de kraan om de gewichten los te maken van het hijsblok. In totaal plaatsen ze 100 ton contragewicht op de kraan.

09.15 uur
Verlengstuk telescoopkraan hijsen

De telescoopkraan staat nu stevig verankerd op de hijsplek. Luuk komt met zijn autokraanwagen de JIB en het verlengstuk brengen. Ruud en Ralph demonteren het zware hijsblok van de kraan. Daarna maken ze de hijskabels los. Eerst wordt het verlengstuk van de wagen gehesen. Daarna hijst de autolaadkraan de JIB omhoog en draait het ijzeren gevaarte, tot het in de juiste richting hangt. “Het verlengstuk kan 40 graden knikken. Dat hebben we hier nodig om de luchtbehandelingskasten op de juiste plek op het dak te zetten”, vertelt Ralph. “We plaatsen er ook een camera op, zodat de machinist kan zien wat hij doet.”

09.50 uur
Verlengstuk vastmaken

Met grote, zware, ijzeren pennen maken de mannen het verlengstuk vast aan de JIB. Luuk bedient zijn autokraan en laat het verlengstuk met wiel langzaam zakken. De gaten moeten precies in elkaar passen, anders kunnen de pinnen er niet in. Het lijkt op meccano, maar dan in het groot. Met een moker slaat Ruud op de pennen: hij deelt flinke klappen uit. Eén pen springt steeds weer naar buiten. Na tien minuten zitten de vier pennen erin en kunnen de kraanmachinisten het verlengstuk aan de telescoopkraan bevestigen.

 

10.15 uur
JIB omhoogtakelen en bevestigen

Ruud klimt bovenop de telescoopkraan en maakt zich vast aan de valbeveiliging. Nick en Luuk duwen de JIB in de richting van de kraan. Luuk takelt de JIB omhoog en Ruud bevestigt de JIB aan de kraan met ijzeren pinnen. De onderste pinnen slaat Ralph erin. Binnen drie minuten is de klus geklaard. Daarna sluit Ruud de elektriciteitskabels aan. Luuk takelt het kleine hijsblok van zijn wagen. Die wordt aan de JIB bevestigd. Langzaam laat Ralph de telescoopkraan omhoogkomen. De knik die de JIB maakt is duidelijk te zien.

10.35 uur
Windvaan bevestigen

Ruud bevestigt een camera, een windvaan en een vliegtuigdetector aan de top. “Die windvaan is erg belangrijk voor ons werk. Wind is allesbepalend. Wij beslissen of we hijsen of niet. We kijken naar de mastlengte en naar het oppervlak van de last. Wat we hier gaan hijsen is licht en windgevoelig materiaal. Gelukkig waait het vandaag niet, maar je weet nooit hoe dat boven op het gebouw is.” Als het hijsblok vastzit is de telescoopkraan klaar om te gaan hijsen. De opbouw heeft ruim twee uur geduurd. “Soms hebben we een hijsklus van tien minuten,” zegt Ruud. “Dan is het op- en afbouwen van de kraan het meeste werk.”

11.15 uur
Koffie en hijsen

Na de koffiepauze is het tijd voor het hijswerk. Eerst is er overleg met uitvoerder Joop Rulkens van EQUANS. Dit bedrijf levert de luchtbehandelingskasten voor de frietfabriek. Een heftruck haalt de eerste aluminium kast van de vrachtwagen. Ruud maakt ondertussen een uithouder vast aan het hijsblok met daaraan hijsbanden. De mannen van EQUANS helpen mee om de kast aan de kraan te bevestigen.

 

11.30 uur
Het dak op

Ruud staat inmiddels op het dak van de frietfabriek samen met de installateurs. Door de portofoon geeft Ruud aanwijzingen aan Ralph. Langzaam hijst Ralph de kist omhoog. De cabine van Ralph is gekanteld. Wiegend in de wind hangt de kist boven een frame die omgeven is door steigers. Millimeter voor millimeter laat Ralph de kist zakken. Nog één millimeter en dan staat de kist in het frame.

12.00 uur
Kisten plaatsen

Beneden maakt Nick een tweede kleiner kist klaar om opgehesen te worden. Binnen een paar minuten staat de tweede kast op het dak. Vandaag plaatsen de mannen van Van Riel acht kleine kisten op het dak plaatsen. Morgen zijn de grote luchtbehandelingskasten aan de beurt. Nog even een paar kisten naar boven hijsen en dan is het schafttijd.

Overnachten in de buurt van de klus is niet nodig vandaag: dat doen Ruud en Ralph alleen als het echt nodig is. “Op mijn vrachtwagen staat een kleine container. Dat is een slaapplek. Een van ons slaapt in de vrachtwagencabine en de ander in de gele container. Maar vandaag gaan we lekker naar huis.”

 

---

“Samen hebben we een brug over een rivier geplaatst”

Ralph van Gijsel heeft het vak geleerd op BBL-opleiding kraanmachinist, die inmiddels niet meer bestaat. “Bij ons thuis werd een dakraam door een kraan geplaatst. Op dat moment is de liefde voor dit werk begonnen. Als zeventienjarige ging ik stagelopen bij Van Riel. Daarna kwam ik in vaste dienst.”

Ruud Verhagen leerde het hijsvak in de praktijk bij Van Riel. “Als zesjarig jongetje wist ik al dat ik kraanmachinist wilde worden. Ik heb mijn rij- en hijsbewijs op eigen kosten gehaald en ben daarna bij Van Riel begonnen. Het is machtig mooi werk.”

Ruud en Ralph werken altijd samen. “Dat doen we al twee jaar,” vertelt Ralph. “Het is fijn om een vaste maat te hebben. We kunnen met elkaar lezen en schrijven.” Ze hebben al veel mooie klussen gedaan. “De mooiste en meest spectaculaire klus was in Mechelen. Daar hebben we een brug over een rivier geplaatst. In de lucht pakten we de brug over. Met een hoogwerker gingen we ernaartoe om de brug aan de kraan te bevestigen,” vertelt Ralph.

Dit werk moet je liggen, vinden ze. Ruud: “Het opbouwen van de kraan is lichamelijk zwaar met al het geklauter en gesjouw met zware materialen. En heel vaak moet je wachten tot je kan gaan hijsen. Wachten hoort bij dit werk. We komen op de meest bijzondere plekken. Zo moesten we laatst een torenkraan ontmantelen in het centrum van Amsterdam. Dat is millimeterwerk. Daar houden we van!”