Onzekerheid blijft troef

Met de r in de maand grijpt corona weer om zich heen. Er is sprake van een tweede golf. Aan het begin van de eerste, een half jaar geleden, peilde TON de mening van een aantal mensen in transport en logistiek. Hoe is het ze sindsdien vergaan en hoe kijken ze tegen de nabije toekomst aan? Een rondgang, begin oktober, als de onzekerheid weer toeneemt.

In quarantaine

Jerry van Kempen – 49 jaar – woont in Amstelveen – is vrachtwagenchauffeur bij Rutges Cargo – rijdt door heel Europa – vervoert onder andere medicijnen en machines.

Jerry zit in quarantaine als TON hem spreekt. Zijn schoonmoeder, die in een verzorgingshuis woont, heeft corona. “We zijn er laatst nog geweest, vandaar die quarantaine. Met mijn schoonmoeder gaat het goed.” Jerry voelt zich kiplekker en heeft geen klachten, maar hij wil het zeker weten. “Morgen word ik getest. Ik wil niemand besmetten als ik dadelijk weer aan het werk ga.”

Als internationaal chauffeur komt Jerry in heel Europa. Elk land heeft weer andere regels, net zoals elk bedrijf. “Bij het ene moet je een mondkapje op en bij het andere meten ze je temperatuur. Sommige chauffeurs vinden dat een inbreuk op hun privacy. Ik heb er geen moeite mee. Zo weet ik ook direct dat ik geen koorts heb. De regels zijn er niet voor niets.”

Het virus is nog lang niet weg. Jerry verwacht dat het de komende maanden zwaarder zal worden, vooral op economisch gebied. “Wat gaat er gebeuren als de overheidssteun wegvalt? Het is wel deprimerend, vooral als je veel op sociale media zit. Wat en wie moet je geloven? Er komt zoveel onzin voorbij. Ik hou mij aan de richtlijnen en meer kan ik niet doen.”

Jerry laat weten dat hij negatief is getest. Hij zit dus alweer achter het stuur.

Nú mensen werven

Willem Dijkhuizen – 61 jaar – woont in Zaandijk – is bestuurder transport & logistiek bij FNV.

“We zijn natuurlijk niet blind voor de problemen waarmee veel bedrijven in de bedrijfstak worstelen. Daarom hebben we met de werkgeversorganisaties afgesproken om de bestaande cao een jaar te verlengen. En dus op dit moment niet te praten over aanpassingen in de arbeidsvoorwaarden. We denken samen met de werkgevers over de invulling van de NOW 3-regeling. Die is verlengd tot 1 juli 2021 en bedoeld om werkgelegenheid te behouden. Intussen blijkt uit verschillende onderzoeken dat er in 2021 alweer een tekort is aan werknemers in transport en logistiek. Daarom moeten we ons niet alleen richten op het behouden van mensen voor de sector, maar mogelijk zelfs gaan werven. Ik kan me voorstellen dat werknemers die nu niet meer aan de slag komen in bijvoorbeeld de horeca, een mooie plek kunnen vinden in onze bedrijfstak. Daarin moeten we investeren. De gelden uit SOOB, het opleidings- en ontwikkelingsfonds, moeten dus die kant uit.”

Onduidelijke regels

Ed van Klink – 48 jaar – woont in Alphen aan den Rijn – werkt bij Duivenvoorde Transport in Zoeterwoude – rijdt vooral voor Hoogvliet supermarkten.

De gekte in de winkeldistributie is allang voorbij. Volgens Ed is het nu niet veel drukker dan vóór de eerste piek. Wel ziet hij op de snelweg dat er nog altijd minder verkeer is. “Mensen en bedrijven hebben de voordelen van thuiswerken ontdekt. Dat is een goede ontwikkeling. Minder kosten en minder CO2-uitstoot.”

Nog steeds houdt Ed rekening met de richtlijnen van het RIVM, maar hij gaat er relaxter mee om. “In het begin zette ik de rolcontainers op de laadklep en haalde het winkelpersoneel ze er af. Nu help ik gewoon weer mee. Dat vind ik fijner. We houden wel voldoende afstand. Handen schudden mis ik wel. Een boks of een elleboog kan dat niet vervangen.”

Ed heeft moeite met de onduidelijke regels. Wat mag wel en wat mag niet? “Ik heb een BBL’er onder mijn hoede. Hij rijdt af en toe met me mee. In de cabine kunnen we geen anderhalve meter afstand houden. Ben ik dan strafbaar? Moet ik dan een mondkapje op? Ik weet het niet. Voor je het weet, heb je een strafblad.”

Voor een tweede golf is Ed niet bang. “Hou je gewoon aan de maatregelen. En bij ons op de zaak hebben we voor drie ziekenhuizen een voorraad beschermingsmateriaal liggen. De loods ligt tot aan het dak vol.”

Bonus van 1000 euro

Tjitze van Rijssel – is 63 jaar – woont in Hoorn – is bestuurder transport en logistiek bij CNV Vakmensen en parttime chauffeur.

“Ik denk dat we de crisis tot nu toe vrij goed zijn doorgekomen. In de eerste fase kwamen er wel delen van de bedrijfstak echt in de problemen. Denk aan de evenementenbranche, bloemen- en plantentransport en de belevering van de horeca. Het grote probleem gaat, vrees ik, nog komen. Er zullen mensen ontslagen worden. We moeten ons afvragen hoe we die mensen dan toch aan de sector kunnen binden. Want zodra de economie aantrekt, zijn ze weer broodnodig. We hebben met de werkgevers plannen gemaakt om medewerkers vast te houden. En we hebben het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid gevraagd daar financieel aan bij te dragen. Dat moet kunnen van al die miljarden die worden uitgegeven. Vanuit het SOOB-fonds hebben we rijopleidingen van instromers gesubsidieerd. Het is een enorme kapitaalvernietiging als we die mensen niet voor de sector behouden.

Overigens vind ik dat veel chauffeurs, net als personeel in de gezondheidszorg, duizend euro extra zouden moeten krijgen. Zij horen ook tot een cruciale sector. Zij moesten ook met gevaar voor hun gezondheid in oranje en rode gebieden hun werk doen, zoals supermarkten beleveren.”

Het oude normaal

Noël van Dijk – 30 jaar – woont in Houten – werkt als verhuizer bij Mondial Movers.

Het is druk bij Mondial Movers. Noël is elke dag hard aan het werk. Afstand houden speelt daarbij een rol. Onder collega’s is dat soms lastig, want je zit samen in de auto en bent samen aan het sjouwen. “Ik werk met vaste collega’s. Als iemand grieperig is, dan blijft hij thuis. Bij klanten houden we ons helemaal aan de anderhalve meter. Een klant zal niet zo snel zeggen dat-ie zich niet lekker voelt.”

Vóór corona zat Noël elk weekend in het café. Nu de horeca weer open is, gaat hij af en toe naar de kroeg. “Maar het is er niet gezelliger op geworden. Er zijn minder mensen en je moet op je plek blijven zitten.”

Noël is wel een beetje corona-moe. “Ik sta er dubbel in. Een vriendin van mij heeft MS en haar weerstand is aangetast. Ik wil haar blijven zien, daarom neem ik geen extra risico’s en zit ik minder in de kroeg. Maar als er een vaccin komt, dan neem ik het niet. De griepprik haal ik ook niet. Terwijl ik elk jaar een uitnodiging krijg, omdat er hartfalen in mijn familie voorkomt. Je weet nooit wat er in zo’n vaccin zit en wat de effecten op lange termijn zijn. Dat wisten ze vroeger van asbest ook niet. Ondertussen verlang ik erg naar het oude normaal. Dat we elkaar gewoon weer kunnen knuffelen. Hoe eerder hoe beter!”

Maatregelen moe

Alice Ermes – 49 jaar – woont in Rijsenhout – is nachtchauffeur bij Jan de Rijk Logistics in Aalsmeer, ze werkt 5 nachten per week.

Dochter Siarl (7) is ziek thuis. Dat betekent voor Alice dat ze geen tijd heeft om overdag nog een paar uur te slapen. Om vier uur ‘s middags begint haar nachtdienst. Vóór corona begon ze altijd om half zeven, maar er is een aantal collega’s door ziekte uitgevallen. “De laatste drie weken is het weer heel erg druk. De nachtplanners weten niet hoe ze de gaten moeten vullen. Ik ben al een half jaar moe, heel erg moe door slaaptekort. Maar ik ben blij dat ik werk heb.”

Alice baalt ervan dat er in de loodsen nog steeds minder mensen werken dan voorheen. “Laatst moest ik zeven uur wachten voordat mijn wagen geladen was. Je mag dan niet in je auto blijven zitten. Het kost mij heel erg veel MB’s, want wat moet je anders dan op je telefoon zitten internetten?”

Veel zal er de komende maanden niet veranderen, denkt Alice. Intussen is ze de corona-maatregelen wel een beetje zat. “Het spontane is er helemaal af. Als we bijvoorbeeld naar de Efteling willen, moeten we eerst op de website kijken en een tijdslot kiezen.” Gebruikt ze mondkapjes? “Ik heb een wasbare in de auto liggen. Bij sommige bedrijven moet ik die op. Vreselijk, want ik draag een bril en die beslaat steeds.”

Werk en inkomen behouden

Elisabeth Post – 54 jaar – woont in Hilversum – is bestuursvoorzitter van Transport en Logistiek Nederland (TLN).

“In de eerste weken van de lockdown was het effect van de coronacrisis op de transportsector groot. Deelmarkten als het autovervoer, de horecabevoorrading en het evenemententransport stonden nagenoeg stil. Andere sectoren deden het juist weer goed, zoals de supermarktdistributie en de pakketbezorging. In totaal leed het weggoederenvervoer in het tweede kwartaal een historisch omzetverlies van 9,3 procent.

Hoewel tot nu toe veel faillissementen dankzij overheidssteun uitblijven, is het vooruitzicht somber. De onzekere tijd waarin we al maanden verkeren, lijkt voort te duren met de komst van de tweede golf coronabesmettingen. Een nieuwe lockdown zal opnieuw een klap voor veel transportbedrijven betekenen. Daarnaast is het consumenten- en producentenvertrouwen nu al ongekend laag. Als dat doorzet, zullen consumenten de hand op de knip houden en bedrijven investeringen blijven uitstellen. Dan dreigt de recessie langer grip op de economie te houden. Omdat onze sector extreem gevoelig is voor economische schommelingen, heeft dat direct gevolgen voor veel transportbedrijven.”

Boerenverstand gebruiken

René Nieuwenhuis – 42 jaar – woont in Veendam – is kraanmachinist/chauffeur bij Freddy Pertien Hoogwerker-Kraanverhuurbedrijf in Slochteren.

René en zijn vriendin zijn voor een weekje neergestreken in Bloemendaal aan Zee. René was wel toe aan vakantie. “We hadden de meivakantie al geskipt in verband met corona en verheugden ons op twee weken Ibiza. Maar toen werd het daar code oranje. En dan ga je niet. Gelukkig heb ik een handige vrouw, die snel wat wist te regelen in Nederland.”

Op zijn werk is het weer druk. “In het begin van de lockdown was het even wat rustiger, maar daarna trok het snel aan. Laatst hadden we een klus, met zo’n vierhonderd man op de bouwplaats. Iedereen had een helm met scherm op. Ook liepen er controleurs rond, die er op toezagen dat we niet op een kluitje stonden en de maatregelen naleefden.”

René heeft lymfeklierkanker gehad. Toch is hij niet bang om besmet te raken. “Ik gedraag mij er niet anders om, maar ik zoek het ook niet op. Als angst tussen je oren gaat zitten, dan is het foute boel. Daarom volg ik niet meer al het corona-nieuws. Ik kijk het Journaal en dat is meer dan genoeg. Je moet gewoon je boerenverstand gebruiken en je niet gek laten maken.”

Het blijft zorgelijk

Lion Verhagen – 54 jaar – woont in Kaatsheuvel – is directeur van de VVT, de Vereniging Verticaal Transport.

“We hebben een hectische tijd achter de rug. Uit een enquête onder onze leden. blijkt dat 32 procent van de bedrijven te maken heeft gehad met medewerkers die zich ziek meldden. Omdat ze corona hadden of positief getest werden. Ik schat dat de omzet in de verhuur van mobiele kranen tussen de 10 en 20 procent is gedaald. Bij één op de drie bedrijven is dat meer dan 20 procent. Overuren worden er steeds minder gemaakt, de vacatures zijn opgedroogd. Dat is vervelend, want het gaat ten koste van investeringen. Prinsjesdag gaf een beetje hoop. Er wordt geïnvesteerd in woningbouw. Maar wij hebben ook nog steeds last van het stikstofprobleem. Dus het blijft zeer zorgelijk en onzeker. Stel dat de petrochemie afkalft en er komen meer windmolens. Dan ligt daar voor onze bedrijven een kans. Behalve als die windmolens op zee worden gebouwd. Want dat is weer heel specifiek werk, waarop de meeste van onze ondernemingen niet zijn ingericht. We zijn kortom een sector die afhankelijk is van anderen. We moeten afwachten wat anderen doen.”

Nog lang beperkingen

Martijn Groot – 48 jaar – woont in Breda – is distributiechauffeur bij Peter Appel Transport, rijdt voor Spar.

Martijn heeft geluk gehad met zijn vakantie naar Slowakije. Elf dagen vóór zijn vertrek kreeg het land pas code geel en gingen de grenzen open. “Het was spannend, want voor Slowakije gold heel lang code oranje. We zaten op een boerderijcamping en hebben een fantastische vakantie gehad. Haast geen toerist te bekennen. En van mijn baas had ik de toezegging dat ik doorbetaald zou worden als ik in quarantaine moest, mocht het land tijdens mijn vakantie code oranje krijgen. Gelukkig was dat niet nodig.”

Tijdens zijn vakantie viel het Martijn op hoe relaxed inwoners van Slowakije omgaan met de coronamaatregelen. “Niemand doet moeilijk over het dragen van een mondkapje bij het boodschappen doen. Of over het volgen van de looprichting. Ze zijn gewend om te luisteren naar de overheid. Hier in Nederland zijn we eigenwijs en egoïstisch. Maar ik vind dat we ons aan de regels moeten houden.”

Op zijn werk is het als vanouds. Martijn heeft weer vijf tot acht winkels per rit. Bang voor een tweede golf is hij niet. “Dat er nu meer besmettingen zijn dan voorheen, komt doordat ze meer testen. En hoe erg en verdrietig het ook is: mensen gaan nu eenmaal dood. Ik verwacht wel dat we nog lang aan de beperkende regels vastzitten. Dit virus blijft nog wel één á twee jaar door sudderen.”