Mensen die hulp nodig hebben, help je gewoon.

Azeri’s Kenan Kafarov en Emin Babajev

Ze kennen de beelden uit hun geboorteland: mensen op de vlucht voor oorlogsgeweld en gebouwen die door de strijd zijn verwoest. Kenan Kafarov en Emin Babajev komen oorspronkelijk uit Azerbeidzjan. Dat land vocht begin jaren negentig een bloedige oorlog met Armenië uit. Nu zijn Kenan en Emin eigenaar van het transportbedrijf AZexpress uit Groningen.

Azerbeidzjan was net als Oekraïne tot 1991 onderdeel van de Sovjet-Unie. Toen de oorlog in Oekraïne uitbrak, boden ze direct hulp aan. Ze zien veel gelijkenissen met de oorlog in Oekraïne. “Het conflict in Azerbeidzjan ging over de regio Nagorno-Karabach. Armenië claimde dat stukje Azerbeidzjan en viel daarom ons land binnen. Armenië werd toen zowel politiek als militair gesteund door Rusland.”

DemonstratieToen Rusland in februari van dit jaar Oekraïne binnenviel, hoefden de transportondernemers niet lang na te denken. “We wilden hulp bieden. Maar hoe? Een tijdje geleden hadden we een Oekraïense studente verhuisd. Zij bracht ons in contact met de stichting Oekraïners in Nederland. Die konden onze hulp goed gebruiken. Er stond namelijk een demonstratie gepland op de Grote Markt in Groningen en daarvoor moesten diverse spullen naar het centrum van de stad worden gebracht. We hebben toen direct een busje vrijgemaakt dat de stichting kon gebruiken.”

Dagelijks kwamen goederenDaar bleef het niet bij. De stichting ging hulpgoederen inzamelen en zocht in Groningen een geschikte ruimte waar ze al die spullen konden sorteren en opslaan. Op het terrein naast AZexpress stond een lege loods. Emin nam contact op met de eigenaar van die loods met de vraag of de stichting die mocht gebruiken. “Het bedrijf, Timmermans Traffic, zei direct ja. Vrijwel dagelijks waren er vrijwilligers in de loods aanwezig om de goederen in ontvangst te nemen, te selecteren en klaar te zetten voor transport.” Ook voor het transport naar Oekraïne mocht de stichting gebruik maken van het busje van AZexpress.

Volle trailerHet aanbod aan hulpgoederen was begin maart zo groot dat Kenan en Emin hun Scania ter beschikking stelden, compleet met chauffeur. Konden ze in één keer een volle trailer wegbrengen. Op 11 maart vertrok Emin, samen met een chauffeur van het bedrijf, richting het getroffen land. Emin: “Omdat we hulpgoederen brachten, konden we gelukkig vrijstelling krijgen van de tol in Duitsland. Dat scheelde veel geld. En omdat we een humanitair doel hadden, kregen we ook vrijstelling van de rij- en rusttijden. We zijn in dertig uur in één ruk naar een klooster bij de Pools-Oekraïense grens gereden. Die plek had de stichting Oekraïners in Nederland geregeld.”

Zelf foldertjes uitdelenOp de groepsapp van het bedrijf maakten Kenan en Emin bekend dat ze het Oekraïense volk steunden. Verschillende medewerkers meldden zich vervolgens ook als vrijwilliger. Een chauffeur werkt voor een bedrijf als pakketbezorger in Kampen en maakte zelf een folder over de inzamelingsactie. Bij elk pakketje dat hij bezorgde, gaf hij het foldertje mee. Het resultaat was overweldigend. Veel mensen gaven hem na ontvangst van hun pakket nuttige spullen mee die ze konden missen. Een aantal keren reed hij naar zijn vertrekpunt Zwolle terug in een bus vol met hulpgoederen. Ook hij heeft samen met een andere collega een volgeladen bus naar de Pools-Oekraïense grens gereden.

Kenan Kafarov (40) uit Groningen op zijn werkplek.

Russische taalDe drukte bij het inzamelpunt in Groningen is inmiddels afgenomen. In de loods staat nog een stapel dozen die binnenkort op transport gaat. Elke dag zit er nog wel een vrijwilliger om eventueel hulpgoederen in ontvangst te nemen. Een van hen komt uit Oekraïne. Kenan kan in het Russisch met hem praten. “Onze landen zijn onderdeel van de Sovjet-Unie geweest”, legt hij uit “en toen was Russisch de officiële taal op school en televisie. Dat leerden wij als kinderen en nog steeds spreken veel mensen in voormalige Sovjetrepublieken Russisch. Dat is in Azerbeidjan zo en dat is in Oekraïne zo. Ook daarom hebben wij zo’n sterke band met Oekraïne. Wij konden niets anders doen dan direct onze hulp aanbieden toen de oorlog begon. Want mensen die hulp nodig hebben, help je. Zo simpel is het.”

Veilig heenkomenIn 1999 kwam Kenan Kafarov (40) op 17-jarige leeftijd samen met zijn ouders en zus naar Nederland. De zus van Kenan had een ernstige bloedziekte die in eigen land niet goed behandeld kon worden.

De ouders van Emin Babajev (35) ontvluchtten Azerbeidzjan in dat zelfde jaar. De vader van Emin was vanwege zijn politieke activiteiten niet meer veilig in het land.

Kenan en Emin kenden elkaar eerst niet. Ze ontmoetten elkaar op een feest van de Azerbeidzjaanse gemeenschap in Nederland.

In 2004 kregen ze allebei een verblijfsvergunning en een aantal jaren later het Nederlandse paspoort. Omdat je voor je achttiende in Azerbeidzjan geen paspoort kreeg, hebben ze alleen een Nederlands paspoort. Kenan begon in 2009 voor zichzelf in het transport en in 2013 vormen ze samen een VOF. Vandaag de dag hebben ze twaalf vrachtwagens op de weg en ongeveer zestig busjes.

AZexpress is gevestigd in Groningen en werkt ook vanaf locaties bij de klant in Heerenveen, Hoogeveen, Zwolle en Apeldoorn. Het bedrijf verzorgt voornamelijk de distributie en bezorging voor pakketvervoerders.

MoederlandDe AZ uit AZexpress komt van AZerbeidzjan. Kenan Kafarov en Emin Babajev zijn Nederlanders, maar Azerbeidzjan blijft hun moederland. Omdat het bedrijf werkt met medewerkers uit diverse landen, waaronder ook voormalige vluchtelingen, noemen ze zichzelf ook wel eens voor de grap ‘AsielZoekers-express’. De blauwe, rode en groene strepen op de wagen zijn de kleuren van de Azerbeidzjaanse vlag. Het woord ‘express’ is in de kleur oranje: de kleur van Nederland.