Van het gas af

in beeld

Ontmantelen gasputten in Siddeburen

De gaskraan in het Groningen-gasveld is dichtgedraaid. En dus worden er 800 gaswinputten ontmanteld. Dat gebeurt met een installatie van 25 meter hoog: een Hydraulic Workover Unit, de WG11 van WellGear. Vandaag staan kraanmachinisten Jeroen, Daniel, Ernst en chauffeur Johan paraat om de grote installatie naar een nieuwe put te verplaatsen. Alle vier werken ze bij Mammoet, vestigingen Assen en Zuidbroek.

---

Links: Kraanmachinist Daniel Kremer (45 jaar) uit Appingedam werkt 18 jaar bij Mammoet. Sinds 5 jaar werkt hij samen met kraanmachinist Jeroen Blok.

Rechts: Chauffeur Johan Hidding (41 jaar) uit Assen werkt 7 jaar bij Mammoet. Hij is begonnen als rigger: begeleider van transport van ­gecompliceerde lasten. Sinds 3 jaar werkt hij bij Mammoet als chauffeur.

---

Links: Ernst Lewering (62 jaar) uit Bellingwolde is 40 jaar kraanmachinist en werkt 13 jaar bij Mammoet.

Rechts: Kraanmachinist Jeroen Blok (54 jaar) uit Scheemda is 30 jaar kraanmachinist en werkt 6 jaar bij Mammoet

---

Een klus van 10 tot 15 jaar

WellGear voert voor NAM de ontmanteling uit van 800 gaswinputten in Nederland. Dit gebeurt 24 uur per dag, met wisselende internationale dag- en nachtploegen. Het doel is om alle productielocaties terug te brengen in hun oorspronkelijke staat. Een megaklus die zo’n tien tot vijftien jaar gaat duren.

‘Well-to-well-hop’

Superintendent Wouter Hauptmeijer van WellGear vertelt wat er vandaag gaat gebeuren “De installatie breken we af en we verplaatsen deze naar een volgende put, ongeveer 100 meter verderop. Dat noemen we een ‘well-to-well-hop’. Op dit veld in Siddeburen zijn elf gaswinputten, waarvan we er al zeven hebben ontmanteld. Voor het verplaatsen krijgen we hulp van de kraanmachinisten van Mammoet. Het afbreken, transporteren en weer opbouwen van de unit op dezelfde locatie van put naar put doen we binnen 24 uur. Als de installatie naar een andere locatie moet, doen we dat in principe binnen 48 uur.”

 

6.30 uur Maandagochtend.
Aankomst bij het gaswinveld

Twee mobiele telescoopkranen, een ballastwagen en een dieplader van Mammoet komen in het donker aanrijden bij het gaswinveld in Siddeburen. Bij de bouwkeet bespreekt de dagploeg van WellGear de veiligheid tijdens een toolboxmeeting. De voertaal is Engels. “Faster is not always good. We are not in a hurry.” De boodschap is duidelijk: iedereen kan het werk neerleggen als het te gevaarlijk is.

7.30 uur
Opbouw van de kraan

Vlak naast de 25 meter hoge installatie parkeert kraanmachinist Jeroen Blok zijn 230 tons-telescoopkraan. Zijn vaste maat, kraanmachinist Daniel Kremer, parkeert de ballastwagen ernaast. Geroutineerd bouwen de mannen de 230 tons-kraan op. Kraanmachinist Ernst Lewering helpt zijn collega’s. “Ernst heeft op zijn mobiele kraan zijn eigen ballast liggen”, vertelt chauffeur Johan Hidding. “Hij zet dadelijk zijn kraan naast put Siddeburen 7. Daar wordt de unit weer opgebouwd.”

8.00 uur
Wachten op de eerste hijs

De kraan van Jeroen en Daniel is klaar om te hijsen. En dan is het eerst even wachten. Jeroen: “We kunnen pas aan de slag als de ploeg van WellGear klaar is voor de eerste hijs.” Voor Jeroen, Daniel, Johan en Ernst is het verplaatsen van de unit routinewerk geworden. “Dit hebben we al heel vaak gedaan”, vervolgt Jeroen. “Soms moet de installatie naar een ander gasveld. Dan zijn er heel veel vrachtwagens nodig om alles te verplaatsen. Op deze site liggen de putten maar een paar meter uit elkaar en kunnen we het met één vrachtwagen af.”

Binnen in de WG11 zijn medewerkers van WellGear bezig om alles klaar te maken voor het takelwerk.

8.45 uur
Pomp op de wagen

Voordat Ernst zijn 130-tons kraan naast de nieuwe put gaat opbouwen, hijst hij een pomp op die naast de unit staat. De pomp plaatst hij op de wagen van Johan. “Ik zet deze alvast bij put Siddeburen 7. Dadelijk komt Ernst met zijn kraan hierheen. Hij zet de pomp dan op zijn plek.”

9.00 uur
Brood met hagelslag

In de keet op de ballastwagen van Daniel en Jeroen ruikt het naar koffie. Op tafel staan brood, hagelslag en gekleurde muisjes. Daniel: “Jeroen en ik werken altijd samen. Ik meestal buiten en Jeroen in de cabine. We kunnen blindelings op elkaar vertrouwen.” Vandaag geven de mensen van WellGear Jeroen via de portofoon aanwijzingen voor het hijsen.

9.30 uur
Ginpole ophijsen

Jeroen kan aan de slag. Als eerste wordt de ginpole (hijsinstallatie (A)) uit de unit gehesen. “Hallo, hier Karsten”, klinkt uit de portofoon. “Kun je het hijsblok iets naar links bewegen?” Jeroen beweegt de kraan naar links en krijgt het sein om te hijsen. Langzaam komt de ginpole los van de toren, zweeft door de lucht en maakt een draai van 180 graden. Dan laat Jeroen de hijsinstallatie van 18 ton langzaam naar de grond zakken. De ginpole wordt in een kantelframe gelegd. Daarna spuit een medewerker het hijsblok schoon.

10.50 uur
Industriële reiniging

De bovenste grote box (workbasket (B)) van de WG11 wordt van de installatie gehesen. Jeroen plaatst de box achter de toren. Medewerkers van REYM Industriële reiniging hebben daar een tankwagen staan om het materiaal van de unit mee schoon te spuiten. De hele toren zit onder de mud, een vloeistof die gebruikt wordt bij het dichten van de gaswinput. Al het materiaal moet schoon zijn voordat Johan ze kan vervoeren naar de nieuwe put.

11.45 uur
Breidel aan het hijsblok

Een medewerker van WellGear bevestigt een breidel aan het hijsblok. Die breidel is nodig om de hydraulische jack uit de toren te tillen: een viercilindersysteem voor het verwijderen van gaswinbuizen. Ernst legt intussen grote betonplaten rond de nieuwe put. Op die blokken wordt de unit later weer opgebouwd.

 

12.00 uur
Hydraulische jack ophijsen

Jeroen hijst de oranje hydraulische jack uit de unit en legt het gevaarte op de grond. Superintendent Wouter Hauptmeijer en zijn voorman overleggen over de volgorde van de hijswerkzaamheden. Het schoonmaken van de onderdelen is belangrijk, en de industriële reinigers van REYM werken maar tot 17.00 uur. Daarom besluit Wouter om eerst de ’shaker’ die naast de unit staat te verplaatsen en schoon te maken: een grote zeef die vaste bestanddelen uit de mud haalt.

12.15 uur
Overal mud

Johan heeft zijn volgende ritje op de locatie. De workbasket is schoongespoten en kan vervoerd worden. Jeroen takelt de box op de wagen. Ondertussen wordt de shaker losgekoppeld. De oranje overalls van de medewerkers zitten onder de mud.

13.00 uur
Lunchtijd

De shaker staat op de grond. De kraanmachinisten van Mammoet gaan lunchen. De medewerkers van REYM en WellGear werken door. Voor Jeroen, Johan en Ernst is er op dit moment even niets te doen. Jeroen: “Net als de ploeg van WellGear werken we 12 uur op, 12 uur af. De avondploeg lost ons vandaag om 19.00 uur af. Zij gaan de unit weer opbouwen.”

15.50 uur
Nog vijf keer hijsen

Op de wagen van Johan ligt de hydraulic basket, een zwarte box die achter de unit hangt. Door deze box lopen alle hydrauliekleidingen met snelkoppelingen aan boven- en onderzijde. Johan kan nog niet vertrekken: de tankwagen van REYM blokkeert de route naar de nieuwe locatie. Johan: “Nog vijf hijsjes en dan liggen alle units van de WG11 op de grond.”

16.00 uur
Laatste units optakelen

De laatste units van de WG11 kunnen worden opgetakeld. Boven op de box staat een werknemer van WellGear kabels vast te maken. Dan krijgt Jeroen het sein om te hijsen. Een paar minuten later is de box van 11.500 kilo beneden. En nog geen twintig minuten later staan de vier zwarte units op de grond. Er klinkt gehamer. Twee medewerkers van WellGear slaan de verbindingen los van het tension frame, een constructie die apparatuur op zijn plaats houdt en structurele ondersteuning biedt.

17.00 uur
Laatste taken tot de aflossing

De unit ligt in delen op de grond. De ploeg van WellGear gaat aan de slag om alle onderdelen van mud te ontdoen. Hierna worden de zwarte units met een heftruck vervoerd. De twee onderste open delen, de base plates, takelt Jeroen op de wagen van Johan. De onderdelen wegen 19 ton per stuk. Daarna is het tijd om de mobiele kraan van Jeroen te verplaatsen naar de nieuwe locatie. “Ik ga Ernst helpen bij de opbouw. Over twee uur worden we afgelost door de nachtploeg. Morgenochtend is de unit weer klaar voor gebruik.”

.