Varende vrachtwagens

Op pad met… eilandvracht

Kapitein Willem Bijleveld stuurt MS Noord-Nederland van Rederij Doeksen de haven van West-Terschelling binnen. Aan boord een stuk of tien vrachtwagens met levensmiddelen, bouwmaterialen en horecabenodigdheden. Tweemaal per dag gaat de Noord-Nederland heen en weer. TON volgt een eilandvracht vanaf de loods in Harlingen tot aan het lossen bij een strandpaviljoen.

Volop bedrijvigheid

Een grauwe maandagmorgen in mei. Er heerst al volop bedrijvigheid in de loods van De Vlas Transport aan de Korte Lijnbaan in Harlingen. Loodsbaas Pieter de Jong (34) uit Sexbierum is met zijn collega’s druk doende de vrachtwagens voor Terschelling te laden. Vandaag zijn dat er vijf. Dat is niet heel druk, vertelt Pieter. Toch is het aanpoten, want de vrachtboot vertrekt om 08.45 uur.

Chauffeurs aan de overkant

Pieter zit dertien jaar bij De Vlas. Hoewel hij uit een transportfamilie komt, start hij zijn loopbaan in de informatica. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan, dus na een paar jaar haalt Pieter zijn groot rijbewijs en gaat hij bij De Vlas aan de slag. In zijn huidige functie van loodsbaas blijft het rijden meestal beperkt tot terreinwerk. Want zo gaat dat bij het transport naar Terschelling: de geladen vrachtwagens worden op het schip gezet en aan de overkant halen chauffeurs van De Vlas ze er weer af.

Midden in de loods is de koel-vriesruimte. De wagens hebben een apart compartiment voor diepvriesproducten.

Vooral supermarkten en horeca

Leveranciers lossen vroeg in de ochtend hun goederen bij de loods. Pieter en zijn collega’s verdelen die over de verschillende vrachtwagens. Met de ochtendboot gaan vooral bestellingen van supermarkten en horeca mee – en de post. ’s Middags bestaat de lading uit bouwmaterialen en al het andere dat de Terschellingers nodig hebben. Net na halfnegen maakt kapitein Bijleveld de ketting los die de toegang geeft tot de Noord-Nederland. Pieter en chauffeur Harald Teuben rijden de vijf vrachtwagens aan boord.

Volle kracht vooruit

Op de brug van de Noord Nederland houdt kapitein Willem Bijleveld (60) net na vertrek even in voor een binnenvarend vrachtschip. En daarna moet hij voorrang verlenen aan het MS Willem Barentsz, een van de passagiersboten van Rederij Doeksen. Dus met wat vertraging gaat het naar Terschelling.

Die tijd inhalen kan niet; de vrachtboot gaat altijd volle kracht vooruit. Het betekent dat de chauffeurs van De Vlas op het eiland minder tijd hebben om de bestellingen af te leveren. Want ook de middagboot vertrekt stipt: om 16.00 uur.

Vrachtschip is persoonlijker

Harlinger Willem Bijleveld vaart veertien jaar voor Rederij Doeksen. Het liefst staat hij aan het roer van de vrachtboot. “Op de passagiersschepen heb je meer een regelfunctie. Hier doe ik alles wat met varen te maken heeft. Het is ook persoonlijker.

Chauffeurs komen een praatje maken en je leert de vaste passagiers kennen.” Willem heeft zeventien jaar in de visserij gezeten, waarvan zo’n tien jaar op een eigen garnalenkotter. De regelmaat van de veerboot bevalt hem uitstekend. Dit heen-en-weer blijft hij doen tot zijn pensioen.

Dansende vrachtwagens

Er staat windkracht 4, met een aardige deining. De Noord-Nederland is een catamaran. Bij de introductie, in 2002, was het de allereerste vrachtcatamaran van Europa. “Het zijn eigenlijk twee kano’s die over het water glijden”, zegt Willem. “Het schip is zo stabiel, dat hij meteen wil compenseren als hij uit evenwicht raakt.” Nadeel heeft die stabiliteit ook: vrachtwagens volgen de schommeling met vertraging. Willem: “Dan gaan ze ‘dansen’. Vooral bij tankauto’s zoals melkwagens en betonmixers merk je dat.”

Ook bij zware storm varen

Wat gebeurt er bij zware storm? Blijven de eilanders dan verstoken van levensmiddelen? “Nee hoor”, lacht Willem. “Bij zware storm varen we alleen bij laag water, omdat de kades op de eilanden dan onderlopen. En we nemen dan alleen het noodzakelijke mee, zoals versproducten. Sjorren doen we bij uitzonderlijke situaties. En bij windkracht 7, 8, halen we de vrachtwagens uit de luchtvering.” Of er gevaren wordt, is aan het oordeel van de kapitein. “Zelf heb ik nog nooit gehad dat ik niet wilde uitvaren. Wel ben ik een keer omgekeerd. Toen hadden we broei in een van de vrachtwagens.”

Terschelling is gemoedelijk

Ook aan boord op deze maandagochtendovertocht: Harald Teuben (27) uit Harlingen. Hij zal de hele week aan de overkant blijven. Vracht uitrijden en retourvracht ophalen, samen met een collega die op Terschelling woont. Harald is een van de drie chauffeurs bij De Vlas die deze eilanddienst draaien. Eens per drie weken is hij aan de beurt en dat vindt Harald geen straf. “Het is hier gemoedelijk. Ik ken mijn klanten. En wat ook wel eens fijn is: op het eiland begin ik om een uur of acht en ben ik tegen zessen klaar.”

Pensioen of stacaravan

Net na elven start Harald zijn rondje over het eiland. Met zijn bakwagen doet hij vooral horeca aan. Sinds drie jaar werkt Harald bij De Vlas. Daarvoor zat hij als chauffeur in de vishandel. “Ik kwam bij De Vlas vis brengen voor de eilanden. Toen zei een jongen: ‘Er staat een vacature open’.” Harald solliciteerde en al vrij snel kreeg hij Terschelling in zijn takenpakket. Als hij een eilandweek heeft, verblijft hij in een pension of stacaravan.

Kratje met smeerkaasjes

Zeventien stops telt Haralds rit vandaag. Bij de ene klant gaat het om zes rolcontainers, bij de ander om een kratje met smeerkaasjes. Op de terugweg laadt hij leeggoed. Dan rijdt hij zijn wagen de vrachtboot op – en de zojuist overgevaren vrachtwagens er weer af. De Vlas heeft op het eiland een eigen vestiging. Daar worden de vrachtwagens omgeladen voor de volgende dag.

Lossen bij Paviljoen de Branding in Midsland. Harald rijdt de vrachtwagen achteruit over het duin tot op het strand. “Ik moet niet naast de betonplaten belanden, want dan zit ik vast. Dat is me in het begin één keertje overkomen.”

In hartje West-Terschelling zet Harald de koelmotor uit “Want je staat tussen de mensen”.

Als dat gedaan is, zit Haralds werkdag erop en kan hij genieten van het eilandgevoel. Tegen die tijd legt kapitein Willem de Noord-Nederland aan in Harlingen en is ook hij klaar. Voor vandaag… Morgen staan er gewoon weer twee overtochten op de rol.