Opgebrand en weer opgekrabbeld

Het is een wonderlijke gewaarwording voor een nuchtere noorderling. Dat je opeens merkt: het lukt me niet meer. Dat wat je altijd met twee vingers in de neus voor elkaar bokste, je plotseling loodzwaar valt. Het overkwam Herman Boven (47) uit Veendam. De ervaren vrachtwagenchauffeur kon geen meter meer rijden. Hij vertelt hoe hij die burn-out te boven kwam.

120 procent
“Als het druk is, doe je een stap extra. Dat is altijd mijn instelling geweest: 120 procent geven. Maar als die 120 procent ‘normaal’ wordt, raken je reserves op. Dat heeft me eigenlijk genekt. Achteraf denk ik dat ik zeker een jaar lang boven mijn kracht gewerkt heb. De eerste signalen? Dat je kortaf wordt. Op de zaak, maar thuis natuurlijk ook. Als daar dan wat van gezegd wordt, reageer je met: ‘Zeur niet! Het is druk!’.”

Het is klaar
“En dan lukken de gewone dingen opeens niet meer. Lading stuwen, bijvoorbeeld. Je weet precies hoe je de goederen moet neerzetten, zodat ze niet omvallen. Maar dan stop je op een gegeven moment bij je derde klant en zie je in de laadruimte allerlei spullen omliggen. Uiteindelijk barst de bom. Ik was druk bezig, maar niks lukte. Wat precies de trigger was, weet ik niet meer. Misschien die heftruckchauffeur die wat bot was. Hoe dan ook: ik ben naar Assen, naar de zaak gereden en heb gezegd: ‘Het is klaar’.”

Radeloos
“Ben naar huis gegaan. Zat wezenloos voor me uit te staren. Ik voelde me zo nutteloos en ik begreep het niet. Vanaf je achttiende ben je bezig, je kunt altijd alles aan. En dan opeens niets meer. De huisarts zei: ‘Het is een burn-out’. Ja, dat moet je een nuchtere noorderling vertellen. Overspannen? Dat is onzin. Volgens de huisarts moest ik dingen gaan doen. Maar ik ben totaal geen klusser. Uit nood ben ik maar de garage gaan verven. Ik was radeloos.”

Praten?
“Dat ‘wat gaan doen’ hielp niet. Zei de huisarts: ‘We hebben een psycholoog in de praktijk. Ga daar eens mee praten, misschien lost dat wat op.’ Vrachtwagenchauffeurs en praten … ja, over elkaar en over wat er allemaal niet deugt. Maar over jezelf en je gevoelens … Ik heb tegen die psycholoog gezegd: ‘Ik wil handvatten, ik wil stappen kunnen zetten’.”

Verzuimcoach
“In die periode kreeg ik bezoek van adviseur verzuim Kees Feiken van het Sectorinstituut Transport en Logistiek. Kees komt hier uit de buurt; ik had een klik met hem. Nadat ik mijn verhaal had gedaan, zei hij: ‘Mag ik het bot samenvatten? Jij kunt nooit nee zeggen. Jij voelt je verantwoordelijk voor alles. Maar sommige zaken kun je niet veranderen. En je moet dingen uit handen kunnen geven.’ Dat opende me wel de ogen.”

Ademhalen
“Kees verwees me door naar een coach die me een paar handvatten gaf. Ze vroeg me onder andere te benoemen waar ik tegenaan liep. Dat is best pittig: praten over je eigen gevoelens, over je binnenkant. Ze gaf me ook een ademhalingsoefening mee, om te ontspannen. En ze leerde me om me anders te uiten. Dat ik niet op een vraag meteen ja of nee roep, maar dat ik even tijd neem. Dat moet je leren door het te doen.”

Sorteerband
“Nadat ik een maand thuis had gezeten, zei Kees: ‘Ga eens een keertje koffiedrinken op de zaak’. Dat heb ik twee keer gedaan, maar toen dacht ik: Wat moet ik hier, iedereen is aan het werk. In overleg met de vestigingsmanager ben ik toen aan de sorteerband begonnen, een paar uurtjes per dag. Dozen slepen, stapelen, sorteren. Toen kwam ik erachter dat er heel wat colli’s terugkomen die eigenlijk dezelfde dag afgeleverd hadden moeten worden. Bleek ik dus niet de enige chauffeur te zijn, die zijn werk niet afkrijgt. Alleen: ik ga er verkeerd mee om. Dat haalde het hulpeloze er wat vanaf.”

Weer rijden
“Na zo’n week of drie aan de sorteerband te hebben gestaan, ben ik weer gaan rijden. De vestigingsmanager zei: ‘Er moeten twee busjes gehaald worden in Tilburg. Durf je het aan?’ Een collega ging met me mee. Mocht ik onderweg niet verder kunnen, dan zou ik bij hem instappen. Het ging, het viel me mee, ik voelde het stuur weer in mijn handen. Als volgende stap ben ik vanaf 22 mei nachtritten gaan doen. Wel aangepast: niet te lang en niet te ingewikkeld. Op 26 juni ben ik overgegaan naar dagritten.”

Hectisch
“Tijdens die nachtdiensten kwam ik tot het besluit een andere werkgever te zoeken. Ik bedacht: de drukte en de druk komen een keer weer terug. Wil ik nog wel in de distributie werken? Ik hield altijd van gezellige drukte van de distributie. Maar die is omgeslagen naar hectische chaos. Bij twee bedrijven ben ik op gesprek geweest, één daarvan was Koopman. Da’s ook distributie, maar geen vijftig stops. In de nacht doen ze automotive, een stuk of vijftien adressen. En overdag blokvracht naar zo’n vijf klanten. Na de zomer begin ik er.”

80 procent
“Ben ik weer de ‘oude Herman’? Nou, ik zit op 80 procent. Afgelopen week ben ik heel erg vooruitgegaan. Ik merkte: Dit is waarom ik het vak zo mooi vindt. Ik had een drukke route, maar ik kon hem op een normale manier afronden. En ook nog even aandacht geven aan de klanten. Ik moet mijn rust pakken, overdag. Want doortrappen tot het karretje leeg is, werkt niet voor mij. Dat heb ik wel geleerd.”

Ademhaling

De ademhalingsoefening die Herman van zijn coach Henriette leerde, kan je rust geven. Inademen is de ‘doe-kracht’, het gaspedaal; uitademen in de ‘laat-kracht’, het rempedaal.

De oefening: adem 1 tel in door je neus en 2 tellen langzaam uit door je mond. Met het accent op het uitademen trap je op het rempedaal en laat je los. Herhaal dit zo vaak als je wilt. Je kunt ook het aantal tellen uitbreiden: 2 tellen inademen, 4 uit; 3 in, 6 uit; 4 in, 8 uit.

Inzetbaarheidscheck

Herman Boven ontdekte dat hij zichzelf uitwoonde toen het eigenlijk al te laat was. Wil je weten hoe jij ervoor staat, lichamelijk, psychisch, qua leeftijl en loopbaan? Doe dan de Inzetbaarheidscheck van het Sectorinstituut Transport en Logistiek. Blijkt uit de check dat je risico loopt, dan belt een coach je om je uit te nodigen voor een gesprek. En als je daarvoor openstaat: begeleiding.

Inzetbaarheidscheck doen? Ga naar stlwerkt.nl/inzetbaarheidscheck

Fotografie: Harry Linker