Op pad met… Martha Jansen-de Boer

Rijden in de zandbaan, da’s ‘t mooiste

Met haar MAN, een vijfasser, maakt Martha Jansen-de Boer bouwplaatsen onveilig. Nou ja, niet letterlijk natuurlijk. Waar een ander de hele dag wisselend uitzicht wil, rijdt Martha het liefst langere tijd op hetzelfde werk. Zoeken doet ze niet graag, en op deze manier ziet ze een project groeien. Martha neemt TON mee naar Tuitjehorn, de ‘zandbaan’ in. 

Heen-en-weer

Een zonnige dag half november. Martha rijdt een keer of twaalf heen en weer van de overslaglocatie van Spaansen in Schagen naar Tuitjehorn. Laden is zo gepiept. Ze zet haar wagen onder de trechter, de loswalmedewerker drukt op een knopje en binnen een halve minuut zit haar laadbak vol zand. Zo’n dertig kilometer verderop lost ze op een terrein waar een nieuwbouwwijk zal verschijnen. Martha en haar collega’s leggen hier een zandbaan aan: het begin van een straat. 

Derde MAN

Sinds 2006 werkt Martha bij Spaansen en al die tijd in het bouwtransport. Zij volgde een agrarische opleiding, “maar dat werd ‘m niet.” Het werd de vrachtwagen en dan ook nog eens in een tak van transport waarin vrouwen helemaal dun gezaaid zijn. Inmiddels is Martha aan haar vierde wagen toe. Na de eerste, een Ginaf, is dit haar derde MAN. “Na ongeveer vijf jaar krijg je een nieuwe. Kilometers in de zandbaan tellen dubbel zo zwaar als snelweg-kilometers.”

Ketting strak

Op de bouwplaats in Tuitjehorn lost Martha haar lading. De shovelmachinist rijdt het zand uit. Af en toe krijgt hij er een taakje bij: Martha’s wagen lostrekken. “We hebben een gezegde: ketting strak is gebak. Je moet machinisten te vriend houden, zeker met mijn rijstijl. Ik wil nog wel eens vast komen te zitten. Ik maak er namelijk een sport van om zo ver mogelijk te komen in de zandbaan, en over het randje te kiepen. De meeste machinisten kunnen dat wel waarderen en meestal kom ik er ook wel zelf uit.” 

Weinig vrouwen

Er zijn weinig vrouwen in het beroepsgoederenvervoer en er komen weinig vrouwen op bouwplaatsen. Martha is dus een dubbele uitzondering. “Toen ik voor de vrachtwagen koos, reageerde mijn omgeving positief. Ik heb familieleden in de bouw en het grondverzet werken en die vinden het hartstikke leuk als we elkaar op een bouwplaats tegenkomen. In bouwketen wordt nog wel eens schunnig gepraat over vrouwen. Het is wel gebeurd dat ze het over ‘die blonde vrouw van Spaansen’ hadden. Werd er gezegd: ‘Pas maar op, die grote man daar in de hoek is familie van haar.” 

Mascotte

De cabine van haar MAN is sober ingericht. “Het is een werkauto. Die hoeft voor mij niet te glimmen. En ik wil niet te veel gekkigheid voorin. Ik heb al genoeg dode hoeken.” Wel prijkt er een varkentje achter haar voorruit. “Dat is de mascotte van de Stichting Noah 4 All. Die zet zich in voor chronisch en terminaal zieken. Mensen die hun leven lang in de logistiek gewerkt hebben en door hun ziekte in een sociaal isolement raken. De stichting zorgt dat zij nog een keertje met een vrachtwagen kunnen rijden, bij hun favoriete truckstop langsgaan, met collega’s een broodje eten. Dat vind ik een prachtig initiatief.”

Op een knop drukken

De klus in Tuitjehorn is in een week geklaard. Waar Martha volgende week ladingen lost, weet ze nog niet. En wat ze over tien jaar doet? “Zoals ik het nu zie, zit ik dan nog steeds op de vrachtwagen. En in het zand. De collega’s vinden het niet fijn om te horen, maar dit is ideaal vrouwenwerk. Je hoeft niet met rolcontainers te zeulen. Je hoeft alleen maar op een knopje te drukken.”

Tips voor beginnende chauffeurs

Martha heeft nog een paar tips voor beginnende chauffeurs.

• “Laat je niet afschepen met opeenvolgende jaarcontracten. Er zijn genoeg bedrijven die je na het eerste jaar vast in dienst willen nemen.”
• “Houd je aan de rijtijden, ook al zeggen ze dat het niet hoeft. Uiteindelijk heb je er jezelf mee.”
• “Het is normaal dat er wat schunnige grappen gemaakt worden op de werkvloer. Daar moet je een beetje tegen kunnen. Collega’s kunnen geen gedachten lezen, dus je moet zelf aangeven wat je grenzen zijn. Als mensen te ver gaan of te ranzig worden, maak dan melding bij je leidinggevende. “
• “Dankzij corona is er veel aandacht voor hygiëne. Maar ik kom nog steeds op plekken waar je niet naar het toilet kunt. Je hebt geen 4000 euro geïnvesteerd in je rijbewijs om dan als een hond in de bosjes te gaan zitten. Dus eis fatsoenlijk sanitair.”

Martha Jansen-de Boer – 34 jaar – woont in Winkel – is kieperchauffeur bij Spaansen Grondstoffen en Logistiek in Winkel
Martha blogt op Facebook over wat zij zoal meemaakt: facebook.com/bestebabette