Als ik ophou met rijden, ga ik me vervelen.

Adriaan Fokkema is er de man niet naar om achter de geraniums te kruipen. Rijden wil hij, anders niet. Maar zijn lichaam dwingt hem om toch een beetje na te denken. Ziet hij een toekomst waarin hij niet meer alle dagen op de weg zit?

Adriaan Fokkema – bijna 66 jaar – woont in Heerenveen – werkt bij Van der Wal Transport B.V. in Heerenveen – is getrouwd met Hennie (58) – gaat met pensioen: onbekend – krijgt AOW in juni 2023 (66 jaar + 10 maanden)

Dweilorkest

“Hobby’s heb ik niet”, zegt Adriaan in een eerste gesprek. Hij klinkt nogal stellig. Maar nauwelijks een dag later stuurt hij een berichtje: Dat van die hobby’s “klopt toch niet helemaal”.

Er volgen fotootjes. Adriaan en zijn vrouw Hennie in zwartepietkostuum bij zijn destijds ernstig zieke schoonvader. Adriaan met sousafoon (een soort tuba) bij een straatoptreden van de Jouster Skomkoppen, “het leukste dweilorkest uit Friesland”.

Wat hij bij nader inzien ook graag doet: puzzels leggen van Jan van Haasteren en kleuren voor volwassenen. “Goed voor de fijne en grove motoriek”, appt hij. “En leuk voor ’s winters als er om het huis toch niet zo veel te doen is.” In een tweede gesprek zegt Adriaan nóg een hobby te hebben ‘herontdekt’: lezen, liefst thrillers.

Dan wordt ook duidelijk wat hier aan de hand is. Hoezeer het ook tegen zijn gevoel ingaat, langzaam rijpt het besef dat hij niet altíjd kan blijven werken. Er komt een dag dat hij zijn LCV voorgoed parkeert. En daarom denkt hij nu na over de dingen waaraan hij dan toch straks plezier kan beleven. Kleuren, puzzelen, lezen. Maar vooral muziek maken: “Dat ga ik zeker doen, dán pak ik mijn instrumenten weer op.”

Altijd onderweg

Zijn profielfoto op WhatsApp toont een zonnig dennenbos met Adriaan verstopt achter een boomstam. Zijn status vermeldt: “Altijd onderweg” – en dat klopt als een bus. Hij is de hele werkweek op pad. Kriskras het land door. “Alleen op dinsdag ben ik thuis, om te eten en te douchen.”

Hij vervoert voornamelijk pvc-buizen van Dyka in Steenwijk, een specialistisch bedrijf in kunststof leidingsystemen. “Altijd dezelfde lading, naar dezelfde adressen. En al 32 jaar bij dezelfde baas.” Zichzelf direct corrigerend: “Dezelfde werkgever. Honden hebben bazen, mensen hebben werkgevers.”

Geen klaagverhaal

Adriaan kijkt met plezier terug op de wat avontuurlijker jaren, toen de ritten veelal naar Scandinavië voerden. Ook een mooie herinnering: die keer dat hij vanaf de fabriek van AC Cars in Engeland twee klassieke sportwagens van het type Cobra naar Nederland moest brengen.

Maar een beetje kalmer mag wel, na 46 jaar werken. Je gaat de jaren toch voelen. Hij wil er verder weinig over kwijt (“Dit mag geen klaagverhaal worden”) maar zijn lichaam sputtert soms wat tegen. Vanwege rugklachten heeft werkgever Van der Wal het zo georganiseerd dat hij niet veel hoeft te sjouwen. “Bij klanten doe ik vaak alleen het zeil open. Dan is er altijd wel iemand die me helpt met lossen of laden.”

Coulante werkgever

Hij is er dankbaar voor. “Mijn werkgever is heel welwillend en sociaal. Ze denken altijd met me mee. Als ik bij wijze van spreken zou zeggen: ‘morgen wil ik met pensioen’, dan zitten ze vandaag nog met me aan tafel om dat te regelen.”

Maar dat zegt Adriaan niet, want hij wil helemaal niet met pensioen. “Zo lang mijn lichaam het volhoudt blijf ik doorgaan.” Maar precies daar schuurt het. Want hoe lang gaat het nog goed?

Hij heeft voor de zekerheid toch maar even gecheckt hoe het zit met zijn pensioen. “Op pfvervoer.nl heb ik voor het eerst de bedragen bekeken. Dat ziet er prima uit. Al zijn er een paar dingen waar ik mijn vinger nog achter moet krijgen.”

Het allerbelangrijkste is, zegt Adriaan, hoe doe ik het goed voor mijn vrouw? “Hennie is een stuk jonger dan ik. En ze heeft voor zichzelf geen pensioen kunnen opbouwen.”

Hennie is net 58 en heeft hun drie kinderen grootgebracht. “Ze werkt een paar ochtenden in de week in de thuiszorg en dat blijft ze doen, ook als ik gepensioneerd ben. Ze wil haar oudere cliënten niet zomaar in de steek laten.”

Onderhoudsvrije tuin

Al pratende blijken er bij Adriaan nog wel meer vragen op te borrelen. “Ik heb iets gelezen over een hoog-laagpensioen. Dat je in de eerste jaren een iets hogere uitkering krijgt dan de jaren daarna. Dat kan interessant zijn, omdat onze hypotheek nog niet helemaal is afbetaald.”

Ze hebben een mooi, groot huis en een riante tuin. “We hebben er alvast van alles aan gedaan om de kosten omlaag te brengen. Het huis zelf en de ramen geïsoleerd, kunststof kozijnen aangebracht. Onze drie volwassen jongens hebben geholpen de tuin onderhoudsvrij te maken.”

Maar er blijft natuurlijk altijd genoeg te doen. Dus een deeltijdpensioen zou óók nog een optie kunnen zijn, zegt hij. “Want ik ben echt bang dat ik het rijden niet kan missen. Dat ik me dan toch ga vervelen. Misschien dat ik er geleidelijk aan kan wennen. Niet gelijk helemaal met pensioen, maar bijvoorbeeld twee weekjes werken en dan twee weken niet.”

Liefhebberij

Het was eerst ondenkbaar, maar nu komen zijn gedachten toch op stoom. “Op de zaak zit een dame die collega’s die met pensioen gaan heel goed advies heeft gegeven. Misschien moet ik ook eens met haar gaan praten. En ik kan natuurlijk ook een afspraak maken met een consulent van het pensioenfonds. Die kan me zeker alles vertellen over mijn mogelijkheden.”

Het is eigenlijk wel grappig. Adriaan heeft in een week tijd een behoorlijke draai gemaakt. Eerst wilde hij niet met pensioen. Hij had geen hobby’s en zou zich maar vervelen. Nu denkt hij daar toch anders over en blijkt hij best veel hobby’s te hebben. Hij zegt toch in elk geval door te willen werken tot zijn 68^ste. “Als dat kan. Want altijd onderweg zijn, is en blijft gewoon het mooiste dat er is.”

Zijn verhaal staat al bijna helemaal op papier wanneer de telefoon oplicht. Bericht van Adriaan. Er is hem nog een liefhebberij te binnen geschoten. “Dat is eigenlijk mijn grootste hobby: eten koken, vooral speciale soepen.”

Wat kan Adriaan voor zijn vrouw Hennie doen?

Dit ís al geregeld:

• Hennie krijgt AOW van de overheid (vermoedelijk als ze 67 jaar en 6 maanden is). Dat is een maandelijkse uitkering tot haar eigen overlijden. De AOW is 70 procent van het minimumloon voor alleenstaanden en 50 procent voor samenwonenden.
• Als Hennie weduwe wordt, krijgt ze het partnerpensioen dat Adriaan voor haar heeft opgebouwd. Ook dat is een maandelijkse uitkering tot haar eigen overlijden. Het partnerpensioen is standaard ongeveer 70 procent van het pensioen van Adriaan. Adriaans pensioen is ongeveer 1300 euro per maand. Dan krijgt Hennie een partnerpensioen van rond de 900 euro per maand.

Dit kan extra:

• Wie nog geen AOW ontvangt, kan een verzekering afsluiten die zorgt voor een extra uitkering aan de partner, bovenop het partnerpensioen. Deze verzekering heet ‘Tijdelijk Extra Partnerpensioen’. De extra uitkering stopt als de partner AOW krijgt.

• Een verzekering tegen het risico van vroegtijdig overlijden. Hennie krijgt AOW rond 2032. Als Adriaan daarvoor overlijdt, dan moet ze het doen met haar kleine salaris en het partnerpensioen (in het voorbeeld 900 euro).