In Beeld: Mest bevalt best

Mensen halen hun neus op als ze horen wat voor werk hij doet. En hij geeft toe dat hij niet snel sjans heeft, als hij met de geur van gier of mest van zijn wagen stapt. Gerald de Zwaan (33) uit Nunspeet moet daar wel om lachen. Hij geniet elke dag van zijn werk. Zeker sinds hij voor Van de Grift Fourage rijdt. “Ik hou van het boerenwerk en ik heb een prima baas. Ik ga hier nooit meer weg.” 

Voor de file

Het is maandagmorgen, zes uur. De zon heeft de dag nog niet veroverd, maar het terrein van Van de Grift aan de Mammouthweg in Ens is al bijna leeg. Van de elf vrachtwagens zijn er negen vertrokken. Omdat TON mee wil rijden, staat Gerald nog te wachten. Hij wil snel op pad. Want hij moet naar Terschuur, bij Amersfoort, om daar twee bakken geitenmest te laden. Die moeten dan weer bij een boer in Ens gelost worden. Als het meezit, kan hij vóór de file in Amersfoort zijn en dan kan hij vandaag makkelijk twee ritten doen.

Vraag en aanbod

Van de Grift Fourage is actief in de agrarische sector. Vervoert vooral aardappels, uien en wortels die geschikt zijn voor veevoer. Maar ook mest. Vandaag transporteert Gerald de mest in opdracht van een handelaar. Die koppelt de vraag van een boer die mest nodig heeft aan het aanbod van een boer die mest kwijt moet. Van de Grift ‘handelt’ zelf ook, maar bij deze rit is het bedrijf alleen verantwoordelijk voor het vervoer.

Niet van de koeien

“Ik heb de laagste opleiding gedaan die er is, maar wel in negen maanden mijn rijbewijzen gehaald om dit werk te kunnen doen”, vertelt Gerald. Hij is ervan overtuigd dat je dingen voor elkaar krijgt, als je maar echt wilt. Hij deed dierhouderij op het vmbo en daarna een kop-klas lassen. “Dat moet je toch ook kunnen.” Gerald groeide op als tweede van vier zoons op een boerderij. Van koeien moest hij niet zoveel hebben, nadat eentje hem een flinke trap op de neus had gegeven. Maar de trekker vond hij wel mooi.

Droom in duigen

Zijn beroepskeuze viel op kraanmachinist. Maar voor die opleiding op het SOMA-college in Harderwijk wordt geloot en Gerald had geen geluk. Hij kon wel bij een aannemer op een machine aan het werk; een kans op misschien toch nog dat vak van kraanmachinist. Die droom viel in duigen. “Vanwege de winter stuurde hij me naar huis. Zou ik in het voorjaar weer terug kunnen komen. Maar hij had me beloofd dat ik kon blijven. Als iemand zich niet aan de afspraak houdt, is voor mij het verhaal uit.”

Klotsend gier

Gerald kan bij een bedrijf in het magazijn aan de slag. Dat doet hij, als hij ook maar kan werken aan wat hij echt wil: vrachtwagenchauffeur worden. Hij haalt in de avonduren zijn theorie. ’s Morgens doet hij van zes tot acht uur de praktijklessen. Kan hij om halfnegen op zijn werk beginnen. Op zijn negentiende belandt Gerald op de vrachtwagen bij een bedrijf in Putten. “Ze transporteerden veevoer en ook gier. Ik solliciteerde als nummer 45, maar werd gelijk aangenomen. Op de boerderij had ik namelijk geleerd te rijden met giertanks achter de tractor. Dat was toen namelijk niet zo makkelijk. Het klotst. Vooral als de tank halfvol was, moest je in bochten uitkijken. Tegenwoordig zitten er schotten in de tank.”

Geen gezeur

Dertien jaar zit Gerald nu op de vrachtwagen, sinds een ruim jaar bij Van de Grift. “Hier heb ik het naar mijn zin. Ik wil niet voor mezelf werken en ook geen ander werk. Ik wil ook niet weten hoe het allemaal financieel geregeld is. Mijn baas moet zorgen dat er werk is en ik zorg dat het gedaan wordt. Verder wil ik geen gezeur aan mijn kop.”

Piratenfestijn

In het ochtendgloren rijdt Gerald over de dijken en wegen in en rond de Noordoostpolder. Radio NL aan. “Ik hou van Nederlandstalige muziek. Laatst ben ik nog naar een piratenfestijn in Oldebroek geweest. Machtig mooi.” Minder mooi is dat er al file staat tussen Harderwijk en Amersfoort. Dan maar via Ermelo. Om kwart voor negen is Gerald in Terschuur. Hij heeft Henk, een buurman van de geitenboer, gecharterd om met de shovel 30 ton dampende mest in zijn bakken te scheppen.

Liefst ’s avonds laden

Vanavond slaapt Gerald misschien wel thuis – tenminste, als hij vanmiddag nog een keer hetzelfde rondje moet maken. Liever heeft hij verre ritten. “Dan heb je de mooiste klussen. Meestal ben ik de hele week van huis. Slaap ik bij boeren op het erf, als dat tenminste kan. Als er geen plek is, ga ik even verderop staan. Ik ben niet zo van chauffeurscafés. Die zijn ok om te douchen, maar ik zit liever alleen in mijn auto. Kijk ik een beetje Netflix op de telefoon. En dan ’s avonds al laden. Kan ik de volgende morgen om vier uur op pad en vóór de files al lossen. Dat vinden boeren ook fijner. Die moeten ’s morgens melken en dan hebben ze geen tijd om te helpen met laden en lossen.”

Bami met saté

De bakken zijn geladen. Gerald klimt naar boven om met zeilen de mest af te dekken. Dat is verplicht. Gerald krijgt genoeg beweging, vindt hij zelf. Hij voelt zich fit. En hij is een gewaarschuwd man: hartkwalen zijn geen uitzondering in zijn familie. Zelf slikt hij medicijnen vanwege zijn hoge cholesterolgehalte. “Dan moet je niet te vet eten. En alles met mate.” Wat hij voor vanavond bij zich heeft? “Bami met saté.” Sport hij? “Ik doe al aan transport.”

Vast in de klei

Het loopt inmiddels tegen tienen. Terug naar Ens, naar boerderij Oldambt. Daar staat boer Arno al klaar met een trekker en met kettingen. Want het heeft flink geregend en het water trekt niet zo snel in de kleigrond. Dan kun je zomaar vast komen te zitten. Lukt het Gerald om de bakken zonder problemen te lossen? Gerald’s gezicht spreekt boekdelen als hij de eerste keer de bak achteruit richting mestbelt rijdt. “Het wordt geen makkie, maar ik ga het wel redden.” Na wat vervaarlijk slippen richting sloot is het voor elkaar.

Niet te veel fosfaten

Boer Arno kijkt toe hoe de geitenmest wordt gelost. “Wij moeten een mestboekhouding bijhouden. Het is belangrijk dat er niet te veel fosfaten in de mest zitten. We hadden eerst koeienmest en hebben ook mest van eenden en konijnen geprobeerd. Nu dus van geiten. Dat zou minder fosfaten moeten hebben.”

Belangrijk monster

Beide bakken zijn geleegd. Nu moet Gerald alleen nog een monster nemen. Dat is belangrijk. Aan de hand daarvan wordt vastgesteld wat de samenstelling van de mest is en bijvoorbeeld hoeveel fosfaat erin zit. Die wil de geitenboer zoveel mogelijk kwijt – en ontvangende boer wordt niet blij als er te veel in zit. Hij mag namelijk maar een beperkte hoeveelheid op zijn land hebben.

Niet op zondag

Werken is zijn lust en zijn leven. Gerald is vrijgezel, dus hij hoeft met niemand rekening te houden. Ook in zijn zomervakantie steekt hij de handen uit de mouwen. Dan gaat hij twee weken naar vrienden in de buurt van het Franse Orleans. Voluit meehelpen op de boerderij. “Alleen op zondag gaan we weleens anderhalf uur aan de Loire liggen. Maar daarna wil ik weer aan de slag.”

Laatste moment

Om twaalf uur draait Gerald weer het erf aan de Mammouthweg in Ens op. Hij weet nog niet zeker welke rit hem nu te wachten staat. En dat wil hij ook niet weten. “Ik vind het mooi dat ik dat pas op het laatste moment hoor. Dat houdt mijn werk leuk.”