Examenstress weg in het Trucksimulatiecentrum

Met je rijvaardigheid is niks mis. En toch zak je steeds voor het rijexamen. Claudia Loch (23) kampt met dat probleem. De examentraining van het Trucksimulatiecentrum geeft haar een zetje in de goede richting. 

Haar opa was kraanmachinist. Haar broer is dat nu ook. Haar vader heeft net zijn grootrijbewijs gehaald. En Claudia is van jongs af gek van vrachtwagens. Haar moeder wist toen al dat dochterlief voor een stoer beroep zou kiezen. Maar de rijbewijzen halen bleek nogal lastig. Vier keer deed Claudia over haar B. Drie keer over C. Terwijl met haar rijvaardigheid toch helemaal niks mis was.

De zenuwen

De Schiedamse doet een BBL-traject. Vier dagen per week rijdt zij voor Jan de Rijk in Waddinxveen, de vijfde dag zit ze op school. Claudia legt uit waarom examen doen zo lastig is. “Je wordt beoordeeld door iemand die je helemaal niet kent. Die beslist dan na anderhalf uur of je slaagt of zakt. Dat werkt me op de zenuwen.” Ook de voorbereiding op de examens ging soms niet vlekkeloos. In de week vóór een van de rijtoetsen kreeg ze drie verschillende instructeurs. “En die zeiden allemaal verschillende dingen. Dat is nogal verwarrend en dan zit ik van het ene op het andere moment vol spanning.”

Claudia Loch volgt de examentraining bij het Trucksimulatiecentrum van het Sectorinstituut in Houten. Ze krijgt extra lessen in de simulator om over haar examenvrees heen te komen.

Armen in de lucht

Claudia vertelt haar verhaal in Houten, op het Trucksimulatiecentrum van het Sectorinstituut Transport en Logistiek. Trainer Daan Beckers legt uit hoe hij de jonge chauffeur met haar spanning leerde omgaan. “Claudia kwam hier binnen en vertelde over haar gevoel tijdens zo’n examendag. Ze gooide haar armen in de lucht en de spanning was daar. Ik zei: En als je nou eens die beweging terug maakt. Is de spanning dan weg?” Het zijn dit soort ogenschijnlijk simpele handelingen die mensen echt helpen. Een trucje is het niet, zegt Daan. “Wij noemen het ankeren. Ik verbreek de associatie tussen de spanning en de plek waar die spanning zich voordoet. Deelnemers aan de examentraining raken zo meer bewust van hun gedrag en gevoel.”

Eerst erg lachen

Claudia had eerst zo haar twijfels. “Weer zo’n cursus, dacht ik. Dat gaat toch niet werken. In het begin moest ik erg lachen, maar ik merkte door de gesprekken met Daan dat ik echt rustiger werd. Na een middag ben je geestelijk moe. Je bent veel met je gedachten bezig.” De gesprekken waarover Claudia spreekt zijn onderdeel van Neuro Linguïstisch Programmeren (NLP). Daan stelt vragen die tijdens de rijles helemaal niet aan de orde komen. “In de simulator vraag ik bijvoorbeeld wat een leerling op dat moment denkt. ‘Ja, wat denk ik?’ vragen cursisten zich dan af. Wat voel je als je in de cabine zit? Door dit soort vragen probeer ik het dieperliggende probleem naar boven te krijgen. Het is ook een positieve manier van benaderen.”

Kneepje in het stuur

Een van de methodes die Daan gebruikt om te ankeren, is een ontspannen gevoel koppelen aan een handeling in de cabine. Bijvoorbeeld: een kneepje in het stuur geven. Je visualiseert het goede gevoel, je knijpt even in het stuur en wordt daarna afgeleid. Daan: “Ik stel dan even een totaal andere vraag, die niets te maken heeft met waarmee we bezig waren. Een brake state noemen we dat in NLP. Daarna visualiseren we weer dat ontspannen gevoeld en herhalen het kneepje in het stuur. En dat dan een aantal keer achter elkaar.” Op deze manier programmeer je je hersenen, zodat een simpele handeling wordt gekoppeld aan ontspanning. “Voel je weer gespannen, knijp dan even in het stuur”, legt Daan uit. “Het is voor leerlingen een hulpmiddel om rustig te worden.”

De positieve kant

Ook positieve terugkoppeling na een examenrit is belangrijk, vertelt Daan. “Dan moet de examinator meteen zeggen wat het geworden is. En als dat een slecht bericht is, hoort de kandidaat helemaal niet wat de feedback is. Die hoort alleen: ‘Gezakt’. In het Trucksimulatiecentrum vertel ik vooral wat er goed gaat en waar misschien wat extra aandacht aan besteed moet worden.” Volgens Daan is er ook in de rijschoolwereld een omslag gaande richting die positieve kant. “De rijinstructeur wordt meer een coach. Het is minder lesgeven en meer aansluiten bij de belevingswereld van jonge chauffeurs.” Ook in de communicatie is veel te winnen. Daan: “Ik probeer vertrouwen te geven. Ik praat langzaam, let op de ademhaling, lichaamshouding, lichaamstaal. Dat helpt bij het verminderen van stress.”

Virtuele fietser

Tijdens de examentraining in de simulator ontdekte Daan dat Claudia – los van de stress – eigenlijk niet goed in haar dodehoekspiegel keek. “Nou, ik keek wel, maar ik nam niet waar”, vertelt zij. “Ik deed het alleen omdat het moest.” In de simulator liet Daan een fietser langszij komen. “Die zag ik dus niet, terwijl ik wel in de spiegel keek. Daardoor viel het Daan op en kon ik eraan werken.” Het voordeel is natuurlijk dat een virtuele fietser in de dode hoek geen gevaar loopt. Een instructeur op de simulator hoeft niet op het verkeer te letten en kan zo meer aandacht besteden aan andere zaken. Tijdens een BBL-opleiding krijgen alle studenten vier uur les op de simulator. Puur om te oefenen met dode hoeken, gevaarlijke weersomstandigheden en manoeuvreren.

Veel meer ontspannen

Dankzij de examentraining haalde Claudia haar C. “Ik ben nu veel meer ontspannen als ik op de weg zit. Laatst reed ik nog een weg in waar ik kwam vast te zitten. Vroeger zou ik in de stress raken, maar nu stapte ik uit, keek goed wat de mogelijkheden waren en reed toen langzaam achteruit dezelfde weg terug. Achteraf dacht ik: Was ik hier nou zo zenuwachtig voor?” Hulp vragen, dat is volgens Claudia heel belangrijk als je het niet meer weer. “Blijf er niet mee zitten en wees niet boos op jezelf. Je zelfvertrouwen gaat er altijd op vooruit.”


Veilige omgeving  

In het Trucksimulatiecentrum van het Sectorinstituut Transport en Logistiek kun je veilig leren van je fouten. Er zijn verschillende trainingen (die meetellen voor je Code 95). Kijk op stlwerkt.nl/leren/trucksimulatietrainingen

0 antwoorden

Plaats een Reactie

Meepraten?
Draag gerust bij!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *